زمین های موجود در شمال دارای انواع مختلف کشاورزی ، باغات و مسکونی هستند. مجوز ساخت را تنها می توان برای مناطق مسکونی دریافت نمود و طبق قانون، تغییر کاربری زمین های کشاورزی و باغات جز در موارد ضروری ممنوع می باشد. تغییر کاربری ساختمان یعنی شخص از ساختمان به گونه ای که در پروانه ی ساختمان آمده است استفاده ننماید. البته تغییر کاربری می تواند علاوه بر تغییر به حالت مسکونی شامل موارد زیادی شود که می توان به تبدیل واحد مسکونی به باشگاه ورزشی اشاره نمود.
تغییر کاربری برای مناطق روستایی زیر نظر دهیاری انجام می شود و لیست مدارک مورد نیاز را باید از دهیاری و مهندس فنی روستا جمع آوری نمود و برای تغییر کاربری زمین مورد نظر اقدام نمود.

تغییر کاربری زمین های کشاورزی زیر نظر جهاد کشاورزی است و در صورتی که با تغییر کاربری موافقت شود، جهاد کشاورزی 80 درصد ارزش روز زمین یا باغ را با محاسبه ی ارزش زمین پس از تغییر کاربری از مالک به عنوان عوارض دریافت می کند. تغییر کاربری برای زمین های کشاورزی و باغات به ندرت انجام می شود و باید مراحل قانونی آن طی شود.
برای تغییر کاربری زمین های کشاورزی باید مدارک و استعلام های مورد نیاز به بنیاد مسکن ارسال شوند، سپس این مدارک توسط بنیاد مسکن به مرکز استان یا شهر تعیین شده ارسال می شوند و بعد از بررسی در صورتی که ملک مشکلی نداشته باشد تغییر کاربری انجام خواهد شد. زمان لازم برای تغییر کاربری متغیر است و بستگی به زمان تشکیل کمیسیون دارد که می تواند از سه ماه تا چند ماه متغیر باشد.

ممکن است شما اقدام به خرید ویلا در نوشهر یا خرید ویلا در متل قو کرده باشید اما ویلای شما در بافت مسکونی واقع نشده باشد و شما متوجه چنین مسئله ای هنگام خرید نشده باشید، برای دریافت جواز برای ویلای خود باید مراحل قانونی تغییر کاربری را انجام دهید تا بتوانید به طور قانونی از امکانات اولیه برای سکونت در ویلا بهره مند شوید.
اگر قصد خرید زمین در شمال با هدف ساخت ویلا در آن را دارید بهتر است اقدام به خرید زمینی که در بافت واقع شده است نمایید و خود را درگیر روند اداری تغییر کاربری نکنید زیرا تصمیم برای تغییر کاربری امری است که از عهده ی شما خارج است و باید منتظر باید و نبایدهای قانونی شوید.